Pokolenie JPII: Źródła czy szanse? Warszawa 31.03.2006

Wysłany: Pią 22:18, 17 Mar 2006

Konferencja: Pokolenie JPII: Źródła czy szanse?

31 marzec 2006
Aula w dawnym gmachu biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego
(Krakowskie Przedmieście)

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego

Współorganizatorzy:
Miesięcznik „WIĘŹ”,
Instytut Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
Instytut Badańnad Podstawami Demokracji,
Polskie Forum Obywatelskie

Co wyraża powszechnie przyjęta formuła „pokolenie JP2”? Czy kryją się za nią jakieś tendencje już obecne, a szukające właściwego dla siebie wyrazu? Inaczej mówiąc,czy jest to wyraz skumulowanych doświadczeń (jakich?), a więc czegoś, co jest już obecne, a problem polega na znalezieniu języka zdolnego te doświadczenia wyrazić? Czy też śmierć Papieża (zamykająca pewien okres) i żałoba narodowa w kwietniu 2005 roku stanowiły impuls, który wywołał potrzebę nowego określenia się? W takiej perspektywie „pokolenie JP2” byłoby dopiero pewnym zadaniem na przyszłość. Wreszcie istnieje i taka możliwość, że „pokolenie JP2” oznacza jedynie podpisanie się pod pozytywnym i niekontrowersyjnym (w Polsce) symbolem. Jakie formy instytucjonalne mogłyby przybrać dwa pierwsze zjawiska (jeżeli któraś z interpretacji jest trafna) w sferze religijnej, obywatelskiej czy politycznej? Tego, co się wydarzyło, nie da się zrozumieć w kategoriach mechaniki bodźca i reakcji, ale hermeneutyki wydarzenia. Metafora wydarzenia wskazuje dwa kierunki sensu. Wydarzenie zawsze skądś przychodzi. Przeszłość jest jednak widoczna dopiero wówczas, kiedy wydarzenie jest już
w pełni obecne. Można powiedzieć, że wydarzenie ujawnia nam przeszłość, której inaczej byśmy nie dostrzegli. Wydarzenie odsyła jednak także do przyszłości. Jest i pozostaje, czy chcemy tego, czy nie, punktem odniesienia dla pamięci i identyfikacji, negatywnej lub pozytywnej. Może też pozostawiać, mniej lub bardziej trwałe, ślady – sposoby myślenia i działania, tożsamości i struktury. Czy w niemal rok po tygodniu żałoby możemy powiedzieć coś więcej o zjawisku, które powszechnie określa się mianem „pokolenia Jana Pawła II”? Odpowiedzi na to pytanie poświęcona jest niniejsza konferencja. Jednak z pytania o istnienie
pokolenia JP2 punkt ciężkości przesunięty został w kierunku, po pierwsze, genezy zjawiska
obserwowanego na początku kwietnia 2005 (co do którego istnieje zgoda, że zdecydowanie
wykroczyło poza horyzont tego, czego można było oczekiwać w Polsce w momencie śmierci Papieża) oraz, po drugie, jego możliwych konsekwencji w sferze religijnej, obywatelskiej i politycznej. Jeżeli zastanawiamy się, jakie konsekwencje może mieć wydarzenie, ruch społeczny czy polityczny, publiczny sentyment czy resentyment, to warto sięgnąć do analogicznych zjawisk z przeszłości. Pojawia się pytanie o ruchy odnowy czy ożywienia religijnego, których początek datuje się na połowę lat 70. (a więc przed wyborem kardynała Karola Wojtyły na papieża). W jakich warunkach powstały i rozwijały, co po sobie zostawiły, czy spełniły pokładane w nich oczekiwania? Z tego punktu widzenia ważne są oazy jako ruch najbardziej masowy, obejmujący przede wszystkim młodzież, oferujący i budujący pewną formę życia, ale także inne ruchy (jak bardziej elitarny neokatechumenat). Wszystkie stanowiły instytucjonalną formę odnowy religijnej, a przez oazy przewinął się znaczący odsetek młodzieży z kolejnych roczników. Drugi problem to potencjał czy symptomy zmiany w nastawieniach, wartościach, przekonaniach, które można śledzić od początku lat 90. Jest to pytanie o społeczne podstawy ewentualnej zmiany czy pewnej kierunkowej ewolucji. Trzeci problem, jeżeli hipoteza o już istniejącym potencjale jest trafna, to pytanie, w jakich sferach i pod jakimi warunkami ten potencjał może okazać się kreatywny (produktywny). Czy jest to proces całkowicie spontaniczny i niesterowalny, czy też można nań jakoś oddziaływać (i jak)? Czy będzie to sfera polityki, obywatelstwa (społeczeństwo obywatelskie), religii i Kościoła, rodziny, sfery pracy zawodowej?

Program konferencji:
10:00-10:15 Powitanie Pokolenie JP2: od roku czy od trzydziestu lat?
10:15-11:15 Mirosława Grabowska - Ruchy odnowowe przełomu lat 70.-80.: oczekiwania vs. społeczne konsekwencje
Ewa Siellawa-Kolbowska - Oaza jako przestrzeń doświadczenia mistycznego i społecznego
Jan Grosfeld - Nowa ewangelizacja wobec współczesnych
procesów religijno-społecznych
11:15-11-45 dyskusja
11:45-12:00 przerwa na kawę

Społeczne i instytucjonalne podstawy pokolenia JP2
12:00-13:00 Tadeusz Szawiel - Pokolenie JP2 – społeczne podstawy
Krzysztof Koseła - Pokolenie JP2 - reprezentatywne badania studentów UKSW w 2005 roku
Ks. Piotr Mazurkiewicz- Instytucjonalne formy reakcji Kościoła w obliczu potencjału religijnego
13:30 – 14:00 dyskusja
14:00-15:00 przerwa na lunch

Czy pokolenie JP2 zmieni Polskę i świat?
15:00-16:00 Sławomir Sowiński - Wolnymi bądźcie. Papieskie przesłanie o wolności jako dar i zadanie dla pokolenia JP2.
Zbigniew Nosowski - Czy pokolenie JP2 może zmienić świat?
Maria Rogaczewska - Czy pokolenie JP2 zbuduje w Polsce
społeczeństwo obywatelskie – szanse i bariery?
16:00-16:30 dyskusja
16:30-16:45 przerwa
16:45-18:15
Młodzi: pokolenie JP2 w sferze religijnej i społecznej
(Kościół, społeczeństwo obywatelskie, praca zawodowa, rodzina)
Moderator: Zbigniew Nosowski
Uczestnicy: Piotr Czekierda , Grzegorz Górny,
Szymon Hołownia, Tomasz Terlikowski, Marek Zając
18:15-18:30 przerwa
18:30-20:00
Pokolenie JP2 a polityka - jaka polityka i jak w polityce?
Moderator: Mirosława Grabowska
Uczestnicy: Jarosław Gowin, Dariusz Karłowicz,
Paweł Kowal, Rafał Matyja, Adam Pawłowicz

Piotr Czekierda – koordynator projektów w Domu Spotkań
im. Angelusa Silesiusa we Wrocławiu
Jarosław Gowin – Rektor Wyższej Szkoły Europejskiej im. Ks. Józefa Tischnera.
W wyborach we wrześniu 2005 wybrany do Senatu z listy PO
Grzegorz Górny - Redaktor Naczelny tygodnika „Ozon”,
współzałożyciel kwartalnika „Fronda”
Mirosława Grabowska – socjolog, pracownik Instytutu Socjologii
Uniwersytetu Warszawskiego
Jan Grosfeld – politolog, pracownik Instytutu Politologii
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Szymon Hołownia – publicysta, dziennikarz Rzeczpospolitej
Dariusz Karłowicz – filozof, wydawca rocznika Teologia Polityczna,
Prezes Fundacji św. Mikołaja
Krzysztof Koseła – socjolog, pracownik Instytutu Socjologii
Uniwersytetu Warszawskiego
Paweł Kowal – poseł na Sejm wybrany we wrześniu 2005 roku z listy PiS.
Przewodniczący sejmowej Komisji Kultury
Rafał Matyja – politolog, publicysta, Prodziekan Wydziału Studiów Politycznych
Wyższej Szkoły Biznesu w Nowym Sączu
Ks. Piotr Mazurkiewicz – politolog, Dyrektor Instytutu Politologii Uniwersytetu
Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Zbigniew Nosowski – Redaktor Naczelny miesięcznika WIĘŹ
Adam Pawłowicz – Prezes Zarządu Ruch SA, członek rad nadzorczych TVP
i PKN Orlen
Maria Rogaczewska – doktorantka Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
Ewa Siellawa-Kolbowska – socjolog, pracownik Zakładu Socjologii
Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
Sławomir Sowiński – politolog, Wicedyrektor Instytutu Politologii
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Tadeusz Szawiel – socjolog, pracownik Instytutu Socjologii Uniwersytetu
Warszawskiego, Prezes Instytutu Badań nad Podstawami Demokracji
Tomasz Terlikowski - publicysta, Redaktor Naczelny Ekumenicznej
Agencji Informacyjnej
Marek Zając – dziennikarz, kierownik działu religijnego Tygodnika Powszechnego